Pisanie prac licencjackich – praktyczny przewodnik

Znaczenie pracy licencjackiej w edukacji wyższej

Rozpoczęcie studiów licencjackich to niezwykle ważny moment. Jest to początek drogi, która ma prowadzić do zdobycia wykształcenia oraz kwalifikacji umożliwiających rozpoczęcie pracy w danym sektorze. Co istotne, jest to także moment zetknięcia się z zupełnie innym poziomem edukacji. Nauka na studiach oznacza zdecydowanie większą samodzielność, bo student sam odpowiada za osiągane wyniki.

Studia są bez wątpienia czasem licznych wyzwań, które pojawiają się właściwie od samego rozpoczęcia nauki na uczelni wyższej. Jednak wielu studentów twierdzi, że największe wyzwanie przychodzi dopiero pod koniec studiów. Jest nim oczywiście napisanie pracy licencjackiej, czyli pierwszej pracy dyplomowej. Takie wyzwanie może szczególnie niepokoić osoby, które już wcześniej miały pewne problemy z pracami pisemnymi. Niestety, tutaj problem ten wydaje się szczególnie duży, gdyż obecnie większość prac licencjackich musi składać się przynajmniej z 40–45 stron.

Rozpoczęcie procesu pisania pracy licencjackiej

Słynne powiedzenie głosi, że każda podróż rozpoczyna się od postawienia pierwszego kroku. W przypadku pracy licencjackiej takim krokiem jest rozpoczęcie nauki w ramach tzw. seminarium dyplomowego. Są to zajęcia w ramach określonej specjalizacji mające przygotować studentów do napisania pracy licencjackiej. Co istotne, zajęcia te są prowadzone przez wykładowcę, który w przyszłości stanie się promotorem swoich seminarzystów. To ta osoba będzie więc odpowiedzialna za zaakceptowanie pracy i uczestniczenie w jej przyszłej obronie.

Rolą promotora jest jednak przede wszystkim wspomniane wyżej przygotowanie seminarzystów do stworzenia pracy dyplomowej. Warto bowiem pamiętać, że praca licencjacka ma istotne znaczenie w realiach akademickich. Jest ona dowodem na to, iż dany student był w stanie zgłębić i opisać wybrane przez siebie zagadnienie, a także rozwiązać przedstawiony w ramach pracy problem badawczy.

Na szczęście praca licencjacka ma w głównej mierze po prostu potwierdzić warsztat posiadany przez danego studenta. W przypadku takich prac rzadko kiedy pojawia się np. konieczność uzupełnienia dotychczasowego stanu badań lub wniesienia do nich nowych informacji. Dzięki temu wymagania stawiane przed studentami nie są aż tak wysokie.

Tym samym można śmiało stwierdzić, że głównym celem pisania pracy licencjackiej jest zademonstrowanie w praktyce wiedzy oraz umiejętności zdobytych w czasie 3 lat studiów. Ma to być również dowód na to, że taka osoba jest gotowa do rozpoczęcia np. stażu lub praktyk w danym zawodzie.

Sam proces pisania pracy licencjackiej można podzielić na kilka etapów, które jeszcze opiszemy dokładniej w kolejnych częściach naszego przewodnika. Jednak już teraz możemy zdradzić, że będą to etapy dotyczące między innymi:

• Wyboru tematu pracy licencjackiej.
• Opracowania planu pracy (tzw. konspektu) i przedstawienia go promotorowi.
• Ustalenia metodologii pracy.
• Zebrania danych z literatury potrzebnych do stworzenia pracy.
  Ułożenia zebranych danych oraz przypisanie ich do poszczególnych rozdziałów.
• Napisania treści w ramach ustalonych wcześniej rozdziałów pracy licencjackiej.
• Opracowanie podsumowania i wniosków płynących z pracy.
• Przedstawienie pracy licencjackiej oraz przygotowanie się do jej obrony.

Przejdźmy więc do dokładniejszego opisu przebiegu poszczególnych etapów, a także pierwszych wskazówek, które będą mogli zastosować wszyscy studenci w czasie pisania własnej pracy licencjackiej.

Wybór tematu pracy licencjackiej

Wybór tematu pracy licencjackiej to jedna z najważniejszych decyzji, które musi podjąć student III roku. Oczywiście nie można w tym przypadku mówić o pełnej swobodzie. Co prawda, student powinien sam zaproponować temat, ale to jego promotor musi taki temat ocenić i stwierdzić, czy jest on odpowiedni w kontekście pisania pracy licencjackiej. Niektórzy promotorzy mogą wprost zasugerować lekką zmianę lub uzupełnienie takiego tematu, aby spełniał on kryteria pracy oraz wymogi danej uczelni.

Co prawda czasami zdarza się, że student zupełnie nie ma pomysłu na temat własnej pracy i jest on wprost sugerowany przez promotora. Wiele osób z braku alternatyw automatycznie zgadza się na zaproponowany temat. Jednak w tym miejscu chcielibyśmy przedstawić pierwszą ważną radę. Otóż w najlepszej sytuacji znajdą się ci studenci, których autentycznie zainteresuje dany temat. Nie ma w tym nic niezwykłego, bo nasza ciekawość sprawia, że dużo łatwiej jest nam poświęcić czas na badanie interesującego zagadnienia. Jeżeli z kolei podejmiemy się pracy nad tematem, który zupełnie nas nie interesuje, praca będzie wymagać znacznie więcej samodyscypliny, a samo pisanie staje się dużo trudniejsze. Dlatego naszym zdaniem studenci powinni ułatwiać sobie życie i w miarę możliwości wybierać interesujące ich tematy.

W jaki sposób to zrobić? Pierwszym krokiem będzie zastanowienie się nad tym, czego dotyczy nasze seminarium. Jeżeli np. student historii zapisze się na seminarium z epoki średniowiecza, musi zastanowić się nad swoimi ulubionymi wydarzeniami z wybranego okresu. Analogicznie może postąpić np. student prawa, który będzie zazwyczaj poruszać się w ramach określonej gałęzi (np. prawa pracy). Warto więc na początku wypisać sobie kilka zagadnień z danej dziedziny, które nas naprawdę interesują.

Kolejnym ważnym krokiem będzie konsultacja z promotorem w sprawie wybranego tematu pracy. Podczas takiej rozmowy promotor poruszy ze swoim seminarzystą kilka ważnych aspektów dotyczących wybranego tematu pracy. W pierwszej kolejności promotor oceni, czy dany temat spełnia kryteria pracy dyplomowej. Oprócz tego trzeba wziąć pod uwagę również aktualny stan badań nad danym zagadnieniem. Jeżeli bowiem dany temat został już wielokrotnie opisany w ramach innych prac, powielanie go nie ma większego sensu.

Jeśli sam temat będzie spełniać wszelkie kryteria, promotor zleci seminarzyście, aby ten zapoznał się z dostępną literaturą dotyczącą wybranego zagadnienia. Koniec końców praca licencjacka musi spełniać wymogi typowe dla pracy dyplomowej, co oznacza między innymi, że twórca takiej pracy ma obowiązek odwoływania się do istniejącej literatury. Dlatego seminarzysta musi sprawdzić, czy dostępne opracowania pozwolą mu na zgłębienie i opisanie wybranego zagadnienia.

Dobra wiadomość jest przy tym taka, że żyjemy w czasach postępującej digitalizacji. Dzięki temu coraz więcej wartościowych materiałów źródłowych oraz opracowań można znaleźć online. Jest więc to duża wygoda dla osób, które muszą określić bibliografię dla swojej pracy. Oczywiście nie można przy tym zapominać o bardziej tradycyjnej alternatywie, czyli możliwości korzystania z bibliotek akademickich. Plusem takich bibliotek jest to, że zawierają one bogaty wykaz pozycji związanych z określonym kierunkiem kształcenia, toteż w wielu przypadkach można tam znaleźć pracę, które nie są dostępne nigdzie indziej.

Jeżeli wykaz dostępnej literatury pozwala na stworzenie merytorycznej pracy, seminarzysta musi odpowiedzieć na jeszcze jedno ważne pytanie – jaki jest cel powstania pracy? Aby znaleźć na nie odpowiedź, warto posiłkować się tzw. pytaniami badawczymi, które będą zależeć od tematu powstałej pracy.

Przykład:

Załóżmy, że student prawa uczestniczy w seminarium dotyczącym prawa karnego. Tematem jego pracy może być zależność pomiędzy wymiarem kary i skalą popełniania danego przestępstwa. W tym przypadku głównym problemem badawczym będzie więc wskazanie tego, czy wymiar kary ma wpływ na to, jak często popełniane jest dane przestępstwo. Jeśli tak, seminarzysta powinien wykazać wszystkie najważniejsze zależności dotyczące tej kwestii oraz uzasadnić ich wpływ. Tutaj problemy badawcze mogą więc zostać zobrazowane za sprawą następujących pytań:

• Czy wymiar kary wpływa na skalę popełnianych przestępstw?
• Czy wzrost kar za dane przestępstwo powoduje spadek liczby wykrywanych zbrodni?
• Czy zmniejszenie kar prowadzi do zmian pod kątem liczby popełnianych przestępstw?
• Co na temat tego zagadnienia mówią dane zgromadzone w ramach statystyk sądowych i policyjnych?

Terminy gonią i jesteś już zmęczony/a szukaniem błędów w swoim tekście?

Chcesz już mieć czas dla siebie i bez zmartwień móc w spokoju spotkać się ze znajomymi?

Skorzystaj z pomocy naszego specjalisty

Przygotowanie do pisania pracy licencjackiej

Po wyborze tematu pracy i zaakceptowaniu go przez promotora seminarzysta może przystąpić już do samego procesu twórczego. Aby jednak nieco ułatwić sobie pisanie pracy licencjackiej, należy najpierw się do tego odpowiednio przygotować. Jest to istotne choćby dlatego, że ustalony wcześniej plan działania pozwoli na zaoszczędzenie czasu już w trakcie samego pisania.

Zatem w jaki sposób seminarzyści mogą przygotować się do pisania pracy licencjackiej? Oto kilka sprawdzonych porad:

1. Przygotuj plan pracy – bardzo często już podczas zajęć w ramach seminarium dyplomowego promotor prosi swoich seminarzystów o przygotowanie konspektu pracy dyplomowej. Jest więc to bardzo dobry punkt startowy do późniejszej rozbudowy planu pracy. Na tej podstawie można później opracować bardziej szczegółowy plan. Taki plan powinien uwzględniać między innymi: układ poszczególnych rozdziałów, ich przybliżoną treść, a także najważniejsze wnioski końcowe. Oczywiście później plan można swobodnie modyfikować, jeśli w trakcie pisania pracy pojawią się nowe wnioski albo zmiany dotyczące treści.
2. Zapoznaj się z treścią materiałów źródłowych – każda praca dyplomowa musi opierać się na informacjach zawartych w literaturze dotyczącej danego zagadnienia. Seminarzysta musi wiedzieć, jakimi informacjami będzie dysponować w czasie pisania pracy. Być może w czasie takiego researchu okaże się, że np. wybrana książka lub opracowanie nie zawiera zbyt wielu potrzebnych informacji. W takiej sytuacji trzeba będzie uzupełnić brakujący stan wiedzy poprzez znalezienie innych pozycji związanych z danym tematem.
3. Sporządzenie notatek i bibliografii – podczas opisanego wyżej przeglądu literatury warto na bieżąco sporządzać notatki i aktualizować bibliografię naszej pracy. Jest to naprawdę ważna rada pod kątem oszczędzania czasu. Dzięki notatkom seminarzysta zyska bowiem pewność, iż nie pominie on żadnego istotnego zagadnienia podczas pisania pracy. Natomiast stałe aktualizowanie bibliografii pozwoli na uniknięcie konieczności tworzenia jej na końcowym etapie pracy.
4. Zaplanowanie harmonogramu pracy i zarządzania swoim czasem – prawda jest taka, że nawet najprostsze prace licencjackie nie powstają w ciągu kilku lub kilkunastu godzin. Aby stworzyć taką pracę, trzeba poświęcić na to znacznie więcej czasu. Toteż tak istotne staje się wówczas dobre zarządzanie swoim czasem, energią i innymi zasobami. Z tego względu warto, aby seminarzysta odpowiedział sobie na następujące pytania:

• Ile czasu w przybliżeniu może zająć napisanie danej pracy?
• Ile godzin w ciągu poszczególnych dni można poświęcić na pisanie pracy licencjackiej?
• Czy i w jakim stopniu można zmodyfikować plan dnia, aby znaleźć więcej czasu na pisanie?
• W jaki sposób można zaplanować kolejne dni, aby znaleźć czas także na inne ważne czynności?

Struktura pracy licencjackiej

Już wcześniej pojawiało się pojęcie konspektu oraz struktury pracy licencjackiej. Jest to jednak na tyle istotne zagadnienie, że warto je przedstawić dokładniej. Zatem jaka powinna być struktura pracy licencjackiej i co musi znaleźć się w jej treści?

Strona tytułowa oraz spis treści

W przeciwieństwie do wszelkich rozprawek, wypracowań oraz innych prac pisemnych – praca licencjacka musi mieć określoną strukturę. Jej otwarciem będzie więc strona tytułowa, gdzie poza samym tytułem pracy powinny się znaleźć również inne informacje, takie jak:

• logo uczelni;
• imię i nazwisko autora pracy;
• tytuł pracy;
• imię i nazwisko promotora;
• informacje na temat kierunku oraz wydziału;
• rok i miejsce powstania pracy.

Później musi się jeszcze pojawić szczegółowy spis treści. Warto pamiętać, że w takim spisie trzeba zamieścić nie tylko wykaz wszystkich rozdziałów, ale także podrozdziałów oraz innych elementów pracy. Nie należy przy tym zapominać o: wstępie, zakończeniu, bibliografii, wykazie ilustracji.

Wstęp

Wszyscy powinni wiedzieć, jaką rolę w pracy licencjackiej odgrywa wstęp. Z jednej strony ma on przedstawić samą pracę ze szczególnym podkreśleniem głównego problemu badawczego oraz jego znaczenia w kontekście opisywanej tematyki. Z drugiej strony wstęp powinien także pokrótce opisywać samą pracę i zawartość poszczególnych rozdziałów.

Oprócz tego we wstępie pracy licencjackiej należy pokrótce opisać wykorzystywaną literaturę ze szczególnym uwzględnieniem pozycji, które w największym stopniu są związane z poruszanym tematem. Przy licznych pracach studenci muszą również przedstawić stosowaną metodologię badań i sposób wyciągania wniosków lub analizowania danych.

Na niektórych uczelniach praktyką jest także to, aby we wstępie pracy zamieścić podziękowania dla promotora. Warto więc upewnić się, czy taki zwyczaj obowiązuje na danej uczelni, aby nie zaliczyć faux-pas przy składaniu pracy.

Wskazówka:

Wstęp pracy licencjackiej jest dość charakterystyczną częścią pracy. Choć pojawia się on na samym początku, to zarazem opisuje on w zasadzie wszystkie elementy pracy. Dlatego spora część osób paradoksalnie zajmuje się napisaniem wstępu... na samym końcu! Może to się wydawać dość dziwne, ale ma sporo sensu. Przy takim układzie autor zna już jej schemat i zawartość. Z tego względu może on dokładniej przedstawić poszczególne rozdziały pracy oraz lepiej zobrazować jej treść. Warto więc mieć tę wskazówkę w pamięci.

Treść właściwa i zakończenie

Treść każdej pracy to przede wszystkim informacje zawarte w poszczególnych rozdziałach. Ich charakter będzie różnić się w zależności od tego, jaka jest tematyka pracy oraz jaka dziedzina nauki stanowi przedmiot badań. Niemniej jednak pewne elementy muszą pojawić się praktycznie w każdej pracy licencjackiej.

Przede wszystkim autor pracy licencjackiej musi przedstawić aktualny stan wiedzy na temat opisywanego zagadnienia. W tym celu w ramach poszczególnych rozdziałów należy odwołać się do różnych pozycji z literatury, a także pokrótce scharakteryzować wnioski przytoczone przez autorów cytowanych publikacji. Jeżeli tematyka pracy dotyczy dziedzin ścisłych, autor licencjatu musi również przytoczyć określone dane, a następnie poddać je własnej analizie.

W ramach kolejnych rozdziałów autor pracy musi opisać różne zagadnienia związane z poruszanym tematem. To wszystko ma jednak tworzyć spójny obraz, którego celem jest zarówno opisanie najważniejszego problemu badawczego, jak i zajęcia stanowiska wobec tego problemu.

To z kolei prowadzi do kluczowego aspektu, czyli przedstawienia tezy badawczej. Oczywiście autor musi ją uargumentować i poprzeć innymi badaniami. Tutaj trzeba ponownie podkreślić, że struktura będzie różnić się w zależności od typu pracy. Czasami autor musi po prostu podsumować zebrane informacje i na podstawie konkretnych argumentów zająć stanowisko wobec problemu badawczego.

Jeżeli jednak chodzi o prace dyplomowe na kierunkach ścisłych, zakończenie pracy może wyglądać zupełnie inaczej. W wielu przypadkach autor w takim podsumowaniu musi przede wszystkim zebrać wszelkie dane zastosowane w trakcie pisania pracy, a także przeprowadzić ich analizę. Na tej podstawie autor powinien później przedstawić wyniki zebranych badań i dopiero wtedy sformułować tezę badawczą. Co więcej, czasami uzupełnieniem takich wyników będzie tzw. dyskusja, czyli część poświęcona opisowi tych bardziej złożonych aspektów pracy oraz znaczenia uzyskanych wyników w kontekście konkretnego zagadnienia.

Później autorowi pozostaje już tylko pokrótce opisać najważniejsze wnioski, jakie można wyciągnąć z treści pracy oraz przeprowadzonych przez niego badań. Jeżeli takie wnioski mogą przełożyć się np. na konkretne rekomendacje lub zalecenia, również warto o tym wspomnieć w tej części pracy.

Bibliografia i przypisy

W treści naszego przewodnika pojawiły się już liczne wzmianki dotyczące bibliografii oraz jej znaczenia. Tutaj ograniczymy się więc tylko do przypomnienia, że każda cytowana pozycja musi pojawić się w co najmniej dwóch miejscach. Pierwszym z nich będzie oczywiście fragment treści, w którym autor pracy cytuje fragmenty innej publikacji. Natomiast drugim miejscem jest sama bibliografia widniejąca na końcu pracy.

Sama bibliografia musi zawierać wykaz wszystkich źródeł, opracowań i innych materiałów, które zostały zacytowane w pracy. Oprócz tego należy również pamiętać o zachowaniu odpowiedniego układu bibliografii. Bardzo często zdarza się, że wytyczne uczelni sugerują ustawienie materiałów bibliograficznych według określonych kryteriów. Przykładowo, takie wytyczne mogą zakładać zacytowanie w pierwszej kolejności materiałów źródłowych, później książek i artykułów, a następnie treści udostępnianych online.

Oprócz tego same przypisy muszą być uporządkowane zgodnie z zasadami chronologii. Najczęściej sortuje się je według nazwiska autora lub nazwisk autorów. Dlatego przykładowy układ może mieć następującą formę:

1. T. Barek, Praca 1....
2. J. Kowalska, Praca 2...
3. B. Nowak, Praca 3....
4. T. Okoń, B. Zender, Praca 4...

Wskazówka:

Najczęściej stosowana reguła zakłada, że jeżeli dana publikacja ma kilku autorów, należy umieścić ją w bibliografii zgodnie z nazwiskiem autora, który powinien zostać alfabetycznie wymieniony jako pierwszy.

Przykład:

Jeżeli książkę napisali wspólnie T. Kawiec i M. Bryt, cytowanie tej książki należy umieścić w bibliografii pod literką B, ponieważ nazwisko drugiego z autorów zaczyna się właśnie na B i to je należy wymienić w pierwszej kolejności. Cytat będzie więc następujący:

M. Bryt, T. Kawiec, Tytuł publikacji....

Aneksy i materiały dodatkowe

Niejednokrotnie specyfika pracy licencjackiej wymaga, aby w jej treści pojawiły się różnego typu materiały dodatkowe. Najczęściej są to rozmaite ilustracje lub rysunki techniczne. Warto zatem zaznaczyć, że one także muszą pojawić się na końcu pracy. W przypadku wspomnianych ilustracji można z reguły wyodrębnić osobny spis ilustracji i tam zawrzeć wszystkie pozycje. Natomiast w przypadku innych materiałów dobrze sprawdzą się również indywidualne aneksy.

Pisanie poszczególnych rozdziałów pracy licencjackiej – porady

Jak już wspominaliśmy, dobrze wykonany research i przygotowanie do procesu pisania pracy może znacząco uprościć oraz jednocześnie przyspieszyć tworzenie kolejnych stron. Niemniej jednak w tej części przewodnika skupimy się na kilku poradach, które mogą okazać się naprawdę przydatne dla wszystkich studentów.

Pierwsza rada dotyczy zasugerowanej już wcześniej kwestii, aby wstęp oraz zakończenie pracy licencjackiej napisać dopiero po stworzeniu głównej treści lub przynajmniej większości pracy. O ile w przypadku zakończenia jest to działanie w pełni zrozumiałe, o tyle niektóre osoby mogą być zaskoczone pomysłem dotyczącym pisania wstępu pod sam koniec. Jednak we wcześniejszym rozdziale zaznaczyliśmy, iż wstęp ma być jednocześnie opisem tego, co będzie zawierać dana praca. Trudno zatem byłoby stworzyć taki tekst bez znajomości faktycznej zawartości pracy. Dlatego te dwa aspekty naprawdę warto zostawić na sam koniec.

Druga rada dotyczy samej treści wstępu i zakończenia. Tutaj warto posiłkować się pytaniami pomocniczymi, które mogą być dla studenta cenną wskazówką podczas pisania.

1. Jeżeli chodzi o wstęp, pytania mogą być następujące:
2. Jakie dokładnie zagadnienie jest przedmiotem niniejszej pracy?
3. Dlaczego takie zagadnienie jest warte opisania?
4. Jak wygląda dotychczasowy stan badań nad opisywanym zagadnieniem?
5. Jaka będzie struktura pracy?
6. Co dokładnie znajdzie się w treści pracy?
7. Jaka będzie najważniejsza teza/problem badawczy w ramach danej pracy?
8. Na podstawie jakich materiałów powstała dana praca?

Natomiast w przypadku zakończenia autor pracy licencjackiej może pomóc sobie następującymi pytaniami:

1. Jakie wnioski można wyciągnąć z treści przygotowanej pracy?
2. Co przemawia za uzasadnieniem tezy postawionej we wstępie pracy?
3. W jaki sposób dana praca może przyczynić się do zmiany postrzegania danego zagadnienia?
4. Jakie aspekty związane z daną pracą mogą zostać w przyszłości rozwinięte przez innych autorów?

Przy pisaniu prac licencjackich dość często pojawia się konieczność przeprowadzenia analizy danych. Aby wyciągnąć z niej prawidłowe wnioski, trzeba pamiętać o kilku istotnych regułach. Po pierwsze, nigdy nie należy skupiać się tylko na uzyskanej średniej, bo przy samodzielnym użyciu średnia arytmetyczna może po prostu nie być wiarygodna. Warto zatem uzupełnić ją choćby o dane dotyczące regresji lub odchylenia.

Jeżeli natomiast autor powołuje się na badania populacyjne, powinien upewnić się, że przebadana próba jest odpowiednio duża. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko uzyskania przekłamanych wyników i wyciągnięcia na ich podstawie błędnych wniosków.

Kolejna rada dotyczy tworzenia wszelkich tez oraz ich późniejszego uzasadniania. Ten aspekt ma absolutnie kluczowe znacznie przy tworzeniu pracy dyplomowej. Autor takiej pracy nie może bowiem poprzestać jedynie na opisaniu dotychczasowego stanu badań. Dlatego ocenie będzie podlegać również to, jakie wnioski wyciągnął autor i w jaki sposób je uzasadnił. Tutaj pojawia się więc następna ważna porada. Przy pisaniu pracy trzeba zwrócić szczególną uwagę na tworzenie jasnych zależności przyczynowo-skutkowych.

Jeśli zatem autor opisuje jakieś zjawisko (np. spadek masy ciała na diecie wysokotłuszczowej), musi wykazać związek pomiędzy określonym czynnikiem i wywoływaną przez niego reakcją. Oczywiście pod tym względem ważne będzie również zachowanie spójności, bo poszczególne związki przyczynowo-skutkowe nie powinny sobie zaprzeczać.

Korekta i redakcja pracy licencjackiej

Postawienie kropki po napisaniu ostatniego zdania w ramach zakończenia pracy licencjackiej może przynieść wielką satysfakcję. Jednak warto pamiętać, że nie jest to jeszcze koniec pracy. Kolejnym krokiem będzie bowiem szeroko rozumiana korekta i zredagowanie przygotowanego tekstu. O czym więc trzeba pamiętać?

Oczywiście absolutną podstawą będzie w tym przypadku podstawowa korekta językowa, czyli sprawdzenie ewentualnych literówek, a także błędów stylistycznych i interpunkcyjnych. Warto także przeczytać na głos najważniejsze fragmenty tekstu, aby upewnić się, że brzmią one poprawie. Jest to jeden z tych momentów, gdzie pośpiech sprzyja pominięciu kilku mniejszych lub większych błędów. Dlatego na samodzielną korektę pracy licencjackiej warto przeznaczyć przynajmniej kilka godzin. Taki czas powinien wystarczyć do spokojnego przeczytania całej pracy i wyłapania tych najbardziej ewidentnych błędów.

Jeżeli student upewni się, że jego praca licencjacka jest wolna przynajmniej od tych podstawowych błędów, może przekazać ją do sprawdzenia swojemu promotorowi. Wiele osób wspomina, że to właśnie opinia promotora była dla nich najbardziej surowa. Nie można się jednak temu dziwić. Należy bowiem pamiętać, iż promotor sygnuje daną pracę własnym nazwiskiem. Dlatego jego zadaniem jest zadanie o to, aby była ona nie tylko merytoryczna, ale także napisania poprawnie i zgodnie z regułami typowymi dla prac dyplomowych.

Seminarzyści muszą być gotowi na to, że uwagi ich promotora mogą dotyczyć różnych kwestii. Czasami takie uwagi są skierowane przede wszystkim w stronę samej zawartości. Promotor może np. zasugerować konieczność rozbudowy poszczególnych rozdziałów lub usunięcia z nich zbędnej zawartości. W innych przypadkach uwagi mogą dotyczyć również: układu pracy, chronologii, używanego języka lub innych kwestii. Niezależnie od ich charakteru – takie uwagi trzeba zapisać i wprowadzić wskazane zmiany do swojej pracy.

Pomoc merytoryczna i warsztatowa ze strony promotora ma być podstawowym wsparciem podczas tworzenia pracy dyplomowej. Z drugiej strony studenci powinni pamiętać o tym, że nie jest to jedyna dostępna alternatywa. Koniec końców ich praca może zostać równie dobrze sprawdzona przez inne osoby, które także mogą zasugerować wprowadzenie do pracy określonych zmian. Jeśli takie uwagi pochodzą od specjalisty z danej dziedziny, naprawdę warto wziąć je sobie do serca. Mogę one bowiem w znaczący sposób podnieść wartość pracy, a co za tym idzie – przełożyć się na uzyskanie lepszej oceny.

Zatem gdzie można szukać takiej pomocy świadczonej przez specjalistów? Jedną z dostępnych opcji jest skorzystanie z możliwości, jakie zapewnia Atelier redakcji tekstu. Nasz serwis tworzy grupa ekspertów zajmujących się profesjonalną korektą, redakcją i formatowaniem przesłanych tekstów. Jesteśmy więc w stanie zagwarantować kompleksowe sprawdzenie pracy licencjackiej wraz z wyszczególnieniem i poprawą błędów. Do tego zadbamy także o stylistykę tekstu oraz naturalny wydźwięk narracji. Takie wsparcie profesjonalistów nie tylko zwiększy jakość pracy, ale także zapewni sporą oszczędność czasu, który w przeciwnym razie trzeba byłoby przeznaczyć na skrupulatną analizę i korektę tekstu.

Co istotne, nasze wsparcie w żaden sposób nie narusza zasad pisania pracy licencjackiej. Nasza pomoc pełni jedynie funkcję dodatkowego wsparcia dydaktycznego, które w żaden sposób nie jest zabronione. Dlatego studenci mogą być pewni, że korzystanie z naszych usług nie będzie stanowić żadnego naruszenia etycznych przepisów akademickich. Jest więc to pewna i bezpieczna pomoc w procesie pisania pracy licencjackiej.

Przygotowania do obrony pracy licencjackiej

Upragnionym momentem dla każdego studenta jest uzyskanie od promotora informacji, że jego praca została przyjęta i pozytywnie oceniona. Otrzymanie takiej wiadomości oznacza, iż na drodze do zdobycia tytułu licencjata stoi już tylko ostatnie wyzwanie, czyli obrona pracy licencjackiej. Tutaj znów pojawia się zależność, o której pisaliśmy już w kontekście samej pracy. Jeżeli student dobrze przygotuje się do obrony pracy licencjackiej, sama obrona nie powinna być dla niego większym problemem. Zatem jakie rady powinni sobie wziąć do serca studenci, którzy już niebawem będą bronić swoją pracę?

Po pierwsze, warto od razu zastanowić się nad przebiegiem obrony. Czasami promotor może zasugerować, że w jej trakcie warto przygotować prezentację multimedialną i wykorzystać ją podczas odpowiadania na pytania komisji. Tym samym student musi poświęcić nieco czasu na przygotowanie takiej prezentacji.

Co powinno się w niej znaleźć? Przede wszystkim należy w niej uwzględnić zarówno informacje na temat samej pracy (m.in.: tytuł, nazwisko autora i promotora, rok powstania), jak i opis jej treści. Oczywiście należy tutaj położyć szczególny nacisk na analizowany problem badawczy, a także na wyciągnięte wnioski. Jeżeli praca licencjacka ma głównie charakter opisowy lub ścisły, kluczowe będzie odpowiednie przedstawienie opisywanego zagadnienia. W tym celu warto zamieścić w prezentacji różne wykresy i grafiki, które zaprezentują poszczególne aspekty związane z tematem pracy. Oczywiście ważny będzie także sam układ prezentacji, dobór odpowiedniej czcionki i zachowanie spójności.

Po drugie, wielu studentów najbardziej obawia się tej części obrony, kiedy muszą oni odpowiadać na pytania zadawane przez komisję. Rzeczywiście może to być dość stresujące dla niektórych osób. Na szczęście tutaj po raz kolejny sprawdza się złota zasada – dobre przygotowanie to większa pewność siebie.

Zatem co może być elementem takich przygotowań? Absolutną podstawą będzie, paradoksalnie, dobra znajomość własnej pracy. Dlaczego paradoksalnie? Ponieważ niektóre osoby mogą tak zestresować się obroną, że będą zwracać uwagę na wszystko poza własną pracą. Jednak takie podejście stanowi poważny błąd, ponieważ, przynajmniej w teorii, pytania komisji powinny dotyczyć właśnie napisanej pracy. Oczywiście czasami na stronach uczelni można znaleźć notatkę, która informuje, że komisja w czasie obrony ma prawo zapytać studenta o dowolne zagadnienie omówione podczas studiów. Jednak w praktyce takie sytuacje zdarzają się naprawdę rzadko, a pytania dotyczą przede wszystkim pracy, jej treści oraz samego zagadnienia badawczego.

Toteż na kilka dni przed obroną warto usiąść i spokojnie przeczytać całą pracę. Dobrym pomysłem będzie także wynotowanie najważniejszych wątków, które zostały poruszone w pracy. Istnieje bowiem spora szansa, że to właśnie one staną się przedmiotem pytań komisji.

Jeśli student ma dobre relacje ze swoim promotorem, można także dyskretnie zapytać promotora o to, jakie pytania mogą pojawić się podczas obrony. Wskazówki od promotora mogą być jasnym sygnałem do skoncentrowania się na konkretnych obszarach pracy.

Kiedy już nadejdzie ten dzień, student przede wszystkim musi pamiętać o tym, aby zabrać ze sobą dowód osobisty. Dokument tożsamości jest bowiem niezbędny do rozpoczęcia obrony. Podczas samej obrony należy unikać pośpiechu. Po zadaniu pytań komisja zawsze daje studentowi kilka minut na przygotowanie swoich odpowiedzi. Warto ten czas wykorzystać w pełnym wymiarze i spokojnie wynotować wszystkie najważniejsze zagadnienia.

Jeżeli w trakcie pisania odpowiedzi pojawią się wątpliwości dotyczące jakiegoś pytania, warto po prostu pominąć te aspekty i skupić się na dobrze znanych obszarach. Przy odrobinie szczęścia komisja nie będzie dopytywać o takie niuanse. Jeśli takie pytanie mimo wszystko się pojawi, student powinien postarać się przygotować odpowiedź zgodnie z posiadaną wiedzą. Głucha cisza nie będzie w takiej sytuacji najlepszą opcją.

Podczas każdej wypowiedzi należy mówić spokojnie i powoli. Po otrzymaniu pytania od komisji warto dać sobie kilka chwil na zastanowienie. Jeżeli bowiem cokolwiek gubi studentów podczas obrony, zazwyczaj jest to właśnie pośpiech oraz stres. Dlatego opanowanie stresu i zachowanie spokojnego tonu wypowiedzi może naprawdę pomóc.

Na zakończenie tego wątku mamy dobrą wiadomość dla wszystkich zaniepokojonych studentów. Mianowicie obrona pracy licencjackiej jest często formalnością. Przypadki niezaliczenia obrony są zupełnie skrajne, dlatego nie ma powodów do obaw! Warto wręcz potraktować obronę jako okazję do przećwiczenia swoich umiejętności w zakresie publicznych wystąpień.

Podsumowanie procesu pisania pracy licencjackiej

Pisanie pracy licencjackiej to dla wielu osób pierwsze tak duże wyzwanie, które pojawia się w trakcie edukacji. Jednak mamy nadzieję, że rady przedstawione w naszym poradniku pomogą w pomyślnym przezwyciężeniu tego wyzwania.

Tak naprawdę w każdym rozdziale moglibyśmy pisać o tym, jak istotne znaczenie w czasie tego procesu ma dobre planowanie. Wynika to głównie z faktu, że wiele osób podchodzi do pisania pracy licencjackiej bez wcześniejszych przygotowań. Wtedy jednak zawsze okazuje się, iż napisanie pracy jest niemożliwe bez np. zebrania materiałów i uporządkowania zawartych w nich informacji. Dlatego my zachęcamy do działania według starej dobrej metody, czyli działania krok po kroku.

Student w pierwszej kolejności powinien więc stworzyć listę tematów, które są dla niego ciekawe i mogą stać się przedmiotem pracy dyplomowej. Taką listę należy później przedstawić promotorowi oraz porozmawiać z nim na temat wyboru tematu. Przy okazji warto od razu sprawdzić, jak wygląda dostępna literatura dotycząca danego zagadnienia. Jeżeli promotor zaakceptuje podany temat pracy, należy rozpocząć zbieranie takiej literatury i kompletowanie zawartych informacji. Na tej podstawie można później zbudować konspekt pracy oraz wstępnie naszkicować zawartość poszczególnych rozdziałów. Dzięki temu samo pisanie pracy stanie się dużo łatwiejsze.

W trakcie samego pisania warto ustalić sobie harmonogram działania oraz pamiętać o tym, aby od początku dbać o odpowiednią strukturę pracy. Podczas ostatnich etapów pracy należy skupić się także na zredagowaniu: wstępu, zakończenia, bibliografii i innych elementów. Tak przygotowaną pracę należy przeczytać i poprawić wyłapane błędy. Ostatnim etapem będzie z kolei konsultacja merytoryczna, czyli sprawdzenie pracy przez promotora lub osoby trzecie.

Jakie są najczęstsze rady absolwentów, czyli osób, które mają już za sobą pisanie takiej pracy? Oto kilka porad dla studentów:

„W trakcie pisania mojej pracy poświęciłam zbyt dużo czasu na inne aktywności, a pisanie pracy zostawiłam na ostatni moment. Dopiero wtedy zorientowałam się, ile czasu tak naprawdę będę potrzebować na napisanie pracy. Co prawda, ostatecznie mi się udało, ale była to dla mnie nauczka. Od tego momentu nie zostawiam już niczego na ostatnią chwilę i do tego samego zachęcam innych!”

Ola, absolwentka pedagogiki

„Moim błędem było zbyt ambitne podejście do tematu. Poświęciłem wiele dni na gromadzenie materiałów, a podczas pisania stwierdziłem, że moja praca będzie liczyć chyba ze sto stron. Nawet mój promotor przyznał, że jest to podejście dobre przy pisaniu pracy magisterskiej, ale na licencjat to trochę za dużo. Dlatego polecam zwracać uwagę na to, ile informacji zamieszczamy w pracy”.

Damian, absolwent psychologii

„Od samego początku pisania pracy zadawałam sporo pytań mojej promotorce i prosiłam o częste sprawdzanie pracy. Początkowo liczba jej uwag mnie przytłaczała :( Na szczęście potem nauczyłam się pisać w bardziej akademicki sposób, dzięki czemu moja praca była naprawdę fajna :) Według mnie studenci powinni korzystać z pomocy promotorów lub innych osób, bo takie rady mogą naprawdę pomóc Wam w pisaniu pracy”.

Magda, studentka socjologii