Skróty w przypisach – op. cit, ibidem, idem, eadem, tamże
Przypis stanowi informację, komentarz lub uwagę, która jest dodana przez autora do tekstu pracy. Ma za zadanie doprecyzować poszczególne kwestie i wpływa na możliwość lepszego zrozumienia konkretnych kwestii poruszonych w ramach pracy licencjackiej, magisterskiej, doktorskiej, dyplomowej.
Spis treści
Polskie i łacińskie skróty w przypisach
W poniższej tabeli zebrano najczęściej stosowane łacińskie terminy i skróty używane w przypisach naukowych, które są integralną częścią każdej rozprawy doktorskiej, monografii naukowej oraz innych publikacji akademickich. Terminologia ta pozwala na precyzyjne i zwięzłe odwoływanie się do źródeł oraz na stosowanie uznanych form cytowania, co jest niezbędne do zachowania spójności, przejrzystości oraz standardów pracy naukowej.
W tabeli znajdują się pełne formy łacińskich zwrotów, ich skróty, tłumaczenia na język polski oraz przykłady użycia w kontekście naukowym. Przykłady te przedstawiają sposób, w jaki łacińskie zwroty mogą zostać wplecione w tekst rozprawy naukowej, pomagając zarówno w precyzyjnym cytowaniu źródeł, jak i w zwróceniu uwagi na istotne kwestie omówione w literaturze przedmiotu.
| Słowo po łacinie | Skrót po łacinie | Słowo po polsku | Skrót po polsku | Zastosowanie | Przykład |
| addendum | add. | dodatek | - | Używane, gdy podajemy dodatkowe informacje. | Zobacz dodatek do artykułu w rozdziale 5, add. |
| circa | ca. | około | ok. | Używane, gdy podajemy przybliżoną datę lub okres. | Prace rozpoczęły się ca. 1900 roku, kiedy to nastąpiły pierwsze zmiany w polityce. |
| citatum per | cit. per | cytowane przez | cyt. przez | Używane, gdy cytujemy źródło cytowane przez inne źródło. | Nowak 2020, cit. per Kowalski 2022, s. 45. |
| confer | cf. | porównaj | por. | Używane, gdy wskazujemy na porównanie z innym dziełem. | Cf. Kowalski, 2015, str. 45, gdzie przedstawiono podobne wyniki. |
| eadem | ead. | taż | - | Używane, gdy autorem cytowanego dzieła jest kobieta, taka sama jak w poprzednim przypisie lub w obrębie tego samego przypisu. | Ead. op. cit., str. 123, gdzie autorka również omawia ten problem. |
| eidem | eid. | ciż | - | Używane, gdy odwołujemy się do tej samej grupy autorów, będących mężczyznami, co w poprzednim przypisie lub w obrębie tego samego przypisu. | Podobne zjawisko opisuje M. Nowosielski i E. Kwiatkowski. Vide: eid., Historia Niemiec, Warszawa 2004, str. 89. |
| eaedem | ead. | te same | - | Używane, gdy odwołujemy się do tej samej grupy autorek, co w poprzednim przypisie lub w obrębie tego samego przypisu. | Szerzej na ten temat vide prace M. Kowalskiej i K. Nowakowskiej, vide: ead., Historia Włoch, Katowice 2003; ead., Marsz Garibaldiego, Kraków 2009; ead., Dzieje Królestwa Obojga Sycylii, Płock 2007. |
| et alii | et al. | i inni | i in. | Używane, gdy autorów jest więcej niż dwóch. | Kowalski et al., 2020, s. 102-105, omówił podobne zagadnienia. |
| exempli gratia | e.g. | na przykład | np. | Używane, gdy podajemy przykład. | W różnych krajach, e.g., Francji, Niemczech, Włoszech, zauważono podobne zjawiska |
| ibidem | ibid. | tamże | - | Używane, gdy odwołanie odnosi się do tego samego źródła co poprzedni przypis. | Ibid., str. 67, gdzie autor szczegółowo omawia ten temat. |
| idem | id. | tenże | - | Używane, gdy autor jest ten sam co w poprzednim przypisie lub w obrębie tego samego przypisu. | Id., Historia Polski, str. 89, zawiera dalsze szczegóły na ten temat. |
| id est | i.e. | to jest/czyli | - | Używane, aby doprecyzować lub wyjaśnić wcześniejsze stwierdzenie | Wiele roślin wymaga specyficznych warunków do wzrostu, i.e., odpowiedniego nasłonecznienia i wilgotności. |
| infra | - | poniżej | - | Używane, gdy odwołujemy się do treści, które będą wspomniane później w tekście. | Zobacz infra, rozdział 3, gdzie podano literaturę przedmiotu. |
| loco citato | loc. cit. | w miejscu cytowanym | w miejscu cyt. | Używane, gdy odwołujemy się do wcześniej cytowanego fragmentu dzieła. | Kowalski, loc. cit., str. 202, odnosi się do wcześniejszej dyskusji. |
| nota bene | n.b. | nawiasem mówiąc | - | Zwrócenie szczególnej uwagi na jakiś element. | N.b. to stwierdzenie nie jest potwierdzone w żadnym innym źródle. |
| opus citatum | op. cit. | dzieło cytowane | dz. cyt. | Używane, gdy ponownie cytujemy wcześniej wspomniane dzieło. | Kowalski, op. cit., str. 116. |
| passim | - | wszędzie, tu i tam | - | Używane, gdy dany temat pojawia się w różnych miejscach w tekście. | Passim rozdział 4. |
| sic! | - | tak! | - | Używane, gdy chcemy zaznaczyć, że cytowany tekst zawiera dokładnie taką treść, jaką podajemy, mimo że może wydawać się błędna. | Wojna kosztowała 850 000 000 (sic!) ówczesnych denarów. |
| sine anno | s.a. | bez roku | b.r. | Używane, gdy brakuje informacji o roku wydania. | J. Nowakowski, Utwory wybrane, Lwów s.a. |
| sine loco | s.l. | bez miejsca | b.m. | Używane, gdy brakuje informacji o miejscu wydania. | J. Nowakowski, Utwory wybrane, Tom II, s.l., 1891. |
| sine nomine | s.n. | bez nazwy | b.n. | Używane, gdy brakuje informacji o nazwie wydawcy. | K. Nowak, Euforia, Warszawa s.n., 1968. |
| vide | v. | zobacz | zob. | Używane, gdy wskazujemy na inne źródło lub materiał warty zapoznania. | Vide: K. Nowak, Historia Polski, rozdział 4, gdzie omówiono te wydarzenia. |
| volumen | vol. | tom | t. | Używane, gdy wskazujemy na konkretny tom dzieła. | K. Neumann, The Civil Code, vol. 2, str. 45, |
Zasady stosowania skrótów polskich i łacińskich
W pracach naukowych dopuszczalne jest stosowanie skrótów polskich lub ich łacińskich odpowiedników. Język łaciński jest odwiecznym elementem akademickiego piśmiennictwa i mimo że obecnie jest rzadziej wykorzystywany, to nadal w takich dziedzinach, jak prawo czy humanistyka znajduje zastosowanie.
Ważną zasadą używania skrótów jest zachowanie konsekwencji. Autorzy decydujący się na skróty łacińskie, powinni stosować je we wszystkich przypisach. Pomaga to zachować czytelność pracy i jej spójność.
Ważnym aspektem jest również stosowanie skrótów jedynie w uzasadnionych przypadkach. Nadużywanie skróconych wyrażeń lub form łacińskich może doprowadzić do spadku czytelności całej pracy.
Chcesz już mieć czas dla siebie i bez zmartwień móc w spokoju spotkać się ze znajomymi?
Atelier redakcji tekstu
Specjaliści ds. redakcji i korekty tekstu
Atelier redakcji tekstu to doświadczony zespół korektorów i redaktorów oferujący usługi w zakresie profesjonalnej korekty i redakcji wszelkiego rodzaju tekstów – prac licencjackich, magisterskich, doktorskich, artykułów, książek itp.
