Naukowe bazy danych: kompleksowy przewodnik po dostępnych zasobach i ich wykorzystanie

Różnice między naukowymi bazami danych a innymi bazami danych

Bazy danych są zbiorami publikacji naukowych z obszaru nauk przyrodniczych lub społecznych. Będą się różniły między sobą zawartością oraz narzędziami wyszukiwania. Mogą oferować użytkownikom także zróżnicowany rodzaj dostępu do swoich zasobów.

Istnieją bazy, które będą płatne, a z innych można korzystać za darmo lub nawet bez konieczności zakładania konta i logowania. Nieodpłatne korzystanie z tego typu baz zapewniane jest przez uczelnie i instytucje, które często gromadzą takie zasoby intelektualne.

Cechą charakterystyczną naukowych baz danych w porównaniu do innych, jest to, że gromadzą zasoby związane z szeroko rozumianą nauką czy różnymi dziedzinami wiedzy.

Najważniejsze naukowe bazy danych

Istnieje kilka kluczowych najbardziej rozpoznawalnych globalnie baz naukowych, z których korzysta się na całym świecie. Do najważniejszych zalicza się:

• Scopus – to wielodyscyplinarna baza danych i niezwykle istotna szczególnie dla polskich naukowców. Scopus zawiera ponad 90 000 000 rekordów – 20 540 000 dostępnych artykułów, 2 480 000 książek, 27 950 recenzowanych czasopism naukowych. To idealne źródło wiedzy dla rodzimych badaczy, ponieważ tu głównie można znaleźć wartościowe publikacje naukowe, które zostały opublikowane w Polsce. Korzystanie z zasobów jest płatne. Polskie uczelnie mogą jednak dzięki licencji krajowej korzystać z bazy bezpłatnie.
• PubMed – ta baza artykułów naukowych jest angielskojęzyczna i udostępnia artykuły medyczne oraz z obszaru nauk biologicznych. Działa od 1996 roku i została założona przez National Center for Biotechnology Information. Dzięki PubMed użytkownicy mogą zapoznać się z treścią artykułów z bazy Medline. Na dzień 8 kwietnia 2008 roku Medline dysponowała aż 5200 czasopismami opublikowanymi w ponad 80 krajach, zaś PubMed zawierał 30 000 rekordów wg stanu na 10 czerwca 2021 roku.
• ScienceDirect – w uruchomionej w 1997 roku bazie danych w kwietniu 2018 roku figurowało ponad 14 000 000 artykułów z ponad 35 000 książek i 3 800 czasopism naukowych. Baza ta uznawana jest za jedną z największych w skali globalnej, jeśli chodzi o książki naukowe i recenzowane artykuły. Bez żadnych opłat dostępne są abstrakty dokumentów. Pełne treści natomiast są ograniczone subskrypcją.
• WoS (Web of Science) – to platforma, a także zbiór baz bibliograficznych i bibliometrycznych, zawierających ponad 225 000 000 rekordów (książek, czasopism, materiałów konferencyjnych). Udostępniane tu zasoby oferują użytkownikom abstrakty oraz informacje o cytowaniach publikacji, a także dane bibliograficzne. Umożliwione jest przeszukiwanie rekordów bibliograficznych, jeśli chodzi o streszczenia konferencji naukowych, specjalistycznych czasopism, a także książek z obszaru nauk społecznych, ścisłych, sztuki i humanistycznych.

Pełnotekstowe bazy danych

Dzięki pełnotekstowym bazom danych mamy dostęp do specjalistycznych zasobów internetowych i jak sama nazwa wskazuje – do tekstów pełnych. To bardzo ważne źródło wiedzy naukowej szczególnie w przypadku studentów i naukowców lub innych osób, które poszukują źródeł godnych zaufania.

W przypadku tego typu baz można liczyć także na całkowicie darmowy dostęp, a przykładem jest DOAJ (Directory of Open Access Journals). W tej bazie znajdziemy pełnotekstowe naukowe czasopisma z bardzo różnych obszarów wiedzy naukowej. Z kolei takie bazy jak EBSCOhost, Science Direct, Emerald, ProQuest, SpringerLink, Wiley Online Library udostępniają swoje zasoby, ale w ramach subskrypcji. Czasem jednak są udostępniane przez instytucje naukowe i uczelnie.

W przypadku pełnotekstowych baz danych najważniejsze jest to, co odróżnia je od baz bibliograficznych. Te ostatnie proponują tylko opisy artykułów lub streszczenia. Pełnotekstowe bazy artykułów naukowych umożliwiają ich czytanie w całości.

Terminy gonią i jesteś już zmęczony/a szukaniem błędów w swoim tekście?

Chcesz już mieć czas dla siebie i bez zmartwień móc w spokoju spotkać się ze znajomymi?

Skorzystaj z pomocy naszego specjalisty

Polskie naukowe bazy danych

Również na naszym rodzimym gruncie możemy poszczycić się polskimi naukowymi bazami danych. Są one niezastąpionym źródłem wiedzy dla badaczy, naukowców oraz studentów, oferując dostęp do tysięcy publikacji, artykułów i materiałów konferencyjnych.

AGRO

Baza danych Agro ma charakter bibliograficzny, abstraktowy i pełnotekstowy. Jest to projekt autorski zainicjowany przez pracowników Biblioteki Głównej i Centrum Informacji Naukowej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Bazę uruchomiono w styczniu 1993 roku. Jej zakres tematyczny to nauki rolnicze, przyrodnicze i pokrewne takie jak: weterynaria, gastronomia, ochrona środowiska lub gospodarka żywnościowa. W marcu 2022 baza obejmowała opisy bibliograficzne artykułów z 1 101 czasopism polskich, które były wydane w języku polskim oraz angielskim.

ARIANTA

Starania nad utworzeniem tej bazy datowane są na 2003 rok. We wrześniu 2005 roku Arianta została udostępniona online i liczyła w tamtym czasie 599 rekordów. W jej zasobach indeksowane są polskie naukowe i branżowe czasopisma elektroniczne. Obecnie baza może pochwalić się zasobem około 4 500 czasopism, wśród których zawiera się około 600 czasopism archiwalnych, które już nie są wydawane.

BazEkon

To dziedzinowa baza artykułów naukowych skupiająca informacje z zakresu nauk ekonomicznych i pokrewnych. Ma charakter bibliograficzno-pełnotekstowy i działa na platformie Wirtualnej Biblioteki Nauki ICM. Liczba rekordów, którą dysponuje to 306 969 (aktualizacja dzienna).

BazHum

W tej bibliograficznej bazie gromadzone są metadane bibliograficzne z polskich czasopism humanistycznych i społecznych. W 2019 roku baza dysponowała 830 całościowo opracowanymi czasopismami. Celem działania tej bazy jest wspieranie badań naukowych i ogólnie pojętej edukacji.

BazTech

Ta bibliograficzno-abstraktowa baza gromadzi artykuły z obszaru nauk ścisłych, technicznych i ochrony środowiska od 1998 roku – obecnie zawiera ok. 540 000 rekordów artykułów. Celem jej funkcjonowania jest zapewnienie bezpłatnego i kompletnego źródła informacji, a także promocja polskiej myśli naukowej i technicznej. Baza wspomaga także wypożyczenia międzybiblioteczne.

Biblioteka Nauki CEON

Baza daje dostęp do pełnych tekstów artykułów, które były publikowane w polskich czasopismach naukowych. Gromadzone są także wybrane książki naukowe w pełnej formie razem z ich metadanymi. Tytuły udostępniane użytkownikom dotyczą dziedzin takich jak nauki rolnicze, ścisłe, przyrodnicze, inżynieryjne, techniczne, społeczne, humanistyczne oraz medyczne. Baza liczy 563 203 artykuły, 1 686 czasopism, 1 814 książek.

E-Publikacje Nauki Polskiej

Misją tej bazy jest gromadzenie publikacji naukowych z wielu dziedzin. Udostępniane są teksty wydawane przez towarzystwa i stowarzyszenia naukowe, muzea, instytuty naukowe i polskie uczelnie. W bazie docelowo znaleźć ma się około 8 tys. książek w formie cyfrowej. Udostępniane są e-booki darmowe jak również odpłatne – 45% ceny netto konkretnej książki w wersji papierowej.

INFONA.PL

Za powołanie do życia tego portalu komunikacji naukowej odpowiada Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego. Ta baza artykułów naukowych udostępnia książki i czasopisma wydawnictw Springer i Elsevier. Dzięki Ifonie istnieje możliwość prezentowania swoich publikacji, a także wykładów w formie wideo i materiałów edukacyjnych. Serwis jest z założenia platformą wymiany wiedzy, doświadczeń i opinii środowisk naukowych w Polsce i na świecie.

DML-PL

DML to polska matematyczna biblioteka cyfrowa. Ma charakter otwarty, a korzystają z niej użytkownicy z Polski i z całego świata. Baza zapewnia dostęp do pełnych tekstów artykułów, a także książek archiwalnych i najnowszych. W jej zasobach znajduje się 21 czasopism i 385 książek.

Polish Scientific Journals Database

PSJD jest bazą, gdzie można znaleźć artykuły opublikowane w polskich fizycznych i chemicznych czasopismach naukowych. Dostępne są także publikacje z obszaru nauk farmaceutycznych, medycznych nauk o zdrowiu, a także nauk o kulturze fizycznej. W bazie znaleźć można bibliografie, abstrakty, a także pełne teksty artykułów. Zasoby te są udostępnione publicznie i bezpłatnie dla użytkowników w ramach otwartego dostępu, zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o prawie autorskim i ustawie o ochronie baz danych. 

PLATFORMA OTWARTEJ NAUKI

Zasoby, które są udostępniane na tej platformie to naukowe czasopisma, książki, a także prace naukowe. Użytkownicy mają dostęp do tekstów z obszaru nauk przyrodniczych, rolniczych, technicznych, matematycznych, a także humanistycznych i społecznych, fizycznych i chemicznych. Obecnie baza liczy ponad 24 000 plików, a liczba zarejestrowanych użytkowników przekroczyła 1 500 osób. 

SYMPOnet

W tej bazie mamy dostęp do wszystkiego, co najbardziej interesujące i ważne, jeżeli chodzi o sympozja naukowe. Baza skupia materiały konferencyjne, przedkonferencyjne i pokonferencyjne, które można znaleźć w polskich bibliotekach. Zasoby uwzględniają dokumenty dotyczące konferencji, które były organizowane po roku 1980, ale można także znaleźć opisy z wcześniejszych lat.

Korzystanie z naukowych baz danych w pracy naukowej

To czy korzystać z baz danych w jakiejkolwiek pracy naukowej nigdy nie jest i nie powinno być dylematem – niezależnie od tego, czy piszemy artykuł do czasopisma naukowego, czy też zbieramy materiały do pracy habilitacyjnej. Wykorzystywanie takich zasobów wiedzy to kluczowy element w przypadku naukowej aktywności.

Podstawową zaletą naukowych baz danych jest fakt, że gwarantują one dostęp do informacji rzetelnych i aktualnych. A te czynniki są przecież fundamentem zapewniającym przeprowadzenie solidnej kwerendy, czyli procesu przeszukiwania/wyszukiwania zbiorów archiwalnych lub bibliotecznych w celu zdobycia informacji, co z kolei przekłada się na stworzenie wartościowej publikacji.

Praktyczne zastosowanie naukowych baz danych w badaniach i publikacjach

Wykorzystanie informacji zawartych w bazach danych to przede wszystkim ich gromadzenie przy wykorzystaniu odpowiednich narzędzi badawczych, metod i technik. Następnie są one porządkowane i analizowane w taki sposób, aby mogły się stać wartościowe na przykład w wykonywaniu konkretnych badań naukowych z danej dziedziny wiedzy.

Takie zasoby posiadają także wymierną wartość, jeżeli ktoś przygotowuje publikacje naukowe. W takiej sytuacji nieodłącznym elementem pracy jest analiza cudzych wcześniejszych publikacja i tu nieuniknione są wyszukiwarki udostępniane przez bazy artykułów naukowych, dzięki którym można dotrzeć do dużej ilości tekstów publikowanych w specjalistycznych czasopismach.

Bazy danych udostępniające przegląd literatury specjalistycznej to także nieocenione źródło wiedzy potrzebne badaczom, studentom lub na przykład pisarzom. Zapoznanie się ze spuścizną naukowców to nieodzowny element badań.

Bazy danych przydają się także w kontekście rozwoju zawodowego. Twórca przygotowujący jakąś publikację i załączający do niej bibliografię, tym samym buduje profesjonalny wizerunek w oczach klientów lub na przykład partnerów biznesowych.

Jak znaleźć wartościowe publikacje naukowe?

Docieranie do publikacji naukowych to kwestia najważniejsza w przypadku jakiejkolwiek aktywności właśnie o charakterze naukowym. Choć wciąż naturalnie praktycznym rozwiązaniem wydaje się odwiedzanie bibliotek uniwersyteckich, nieocenionym źródłem obecnie są jednak zasoby internetowe w celu przeprowadzenia rzetelnej kwerendy. Wyszukiwanie wartościowych publikacji polega właśnie na korzystaniu z naukowych baz danych, ale również wyszukiwarek.

Do najbardziej popularnych wyszukiwarek naukowych należy Google Scholar. To akademicka wyszukiwarka artykułów naukowych, a jej ogromnym atutem jest to, że jest bezpłatna. Uchodzi za naukową wersję Google. Dzięki niej można znacznie zawęzić poszukiwania, co jest szczególnie ważne w pracy naukowej. Użytkownik nie musi więc przeszukiwać wszystkich zindeksowanych informacji, ponieważ Google Scholar koncentruje się na wyszukiwaniu wyników spośród uniwersytetów, stron naukowych i repozytoriów wydawców.

Najpraktyczniej jest, wyszukując wartościowe publikacje naukowe, korzystać z wielu wyszukiwarek i wielu naukowych baz danych.

Korzystanie z tekstów naukowych – praktyczne wskazówki

Dlaczego odpowiednie korzystanie z tekstów naukowych jest tak ważne? Ponieważ chodzi o czas! Tego brakuje każdemu, a przede wszystkim osobom zajmującym się pracą naukową. Kluczowe jest więc szybkie identyfikowanie wartości konkretnego artykułu. Innymi słowy, chodzi o techniki pozwalające szybko zweryfikować, czy dany tekst nam się przyda, czy też nie.

Najpierw więc należy przeczytać abstrakt, a więc streszczenie konkretnego tekstu. To właśnie tam znajdują się najważniejsze informacje odnoszące się do danego badania. Poznajemy wówczas cele, metody, wyniki, a także wnioski płynące z danej publikacji. Rzut oka na te czynniki już pozwala podjąć decyzję, czy artykuł dotyczy naszego tematu, czy wręcz przeciwnie. Warto spojrzeć na wykresy i grafiki odnoszące się do wyników badania, o które artykuły są często wzbogacone. To wpływa na szybszą ocenę wartości tekstu. Należy też zapoznać się z wnioskami, które stanowią podsumowanie przeprowadzonych badań.

Dostęp do naukowych baz danych

Decydując się na korzystanie z naukowych baz danych, musimy mieć świadomość, że charakteryzują się one zróżnicowaną dostępnością. Może więc chodzić o ograniczony bezpłatny pogląd, a pełen dostęp może być gwarantowany jedynie przez subskrypcję instytucjonalną.

Studenci i pracownicy uczelni, a także instytucji badawczych nierzadko mają zagwarantowany dostęp do takich zasobów. W przypadku innych użytkowników lub gdy instytucja naukowa nie zapewnia takiego dostępu, należy korzystać z otwartych baz danych.

Zanim więc wybierzemy konkretną bazę naukową, najlepiej dokładnie zapoznać się z warunkami korzystania i przeczytać jej opis.

Bezpłatne bazy danych – zasoby w wolnym dostępie

Bazy danych, które są udostępnione bezpłatnie to najlepsze rozwiązanie, jeżeli przygotowujemy jakiś tekst naukowy, a w naszą pracę nie chcemy inwestować pieniędzy. Zasoby takie mogą być również udostępniane na zróżnicowanych zasadach w zależności od konkretnej naukowej bazy danych. Czasem więc konieczne będzie założenie profilu, a w innej sytuacji nie ma absolutnie żadnych wymogów, aby zapoznać się z treścią jakiegoś artykułu w czasopiśmie naukowym lub z zawartością całej książki.

Do najbardziej rozpoznawalnych bezpłatnych baz danych naukowych należą np. ScienceOpen, Unpaywall, Directory of Open Access Journals lub PubMed.

Open Access – wolny dostęp do publikacji naukowych

Open Access, czyli otwarty dostęp, to idea funkcjonująca w środowisku naukowym, której założeniem jest promocja bezpłatnego, powszechnego, trwałego, a także szybkiego dostępu do treści o charakterze edukacyjnym i naukowym. Dzięki temu bardzo skutecznie może być budowany otwarty model komunikacji naukowej, ale także społecznej. Szczególnie jest to więc przydatne podczas wszelkiej twórczej i intelektualnej aktywności naukowej.

Dzięki Open Access udostępniane są czasopisma naukowe, książki, a także materiały edukacyjne na blogach naukowych, bibliotekach cyfrowych, repozytoriach albo w e-laboratoriach. Podstawową zaletą otwartego dostępu jest to, że każdy użytkownik ma możliwość nie tylko czytania publikacji naukowych, ale również ściągania, kopiowania, rozpowszechniania i drukowania udostępnionych materiałów.

Wyszukiwarki i bazy danych

Dla naukowca lub studenta dostępność do aktualnych informacji ze świata nauki jest niezbędna. Dlatego wyszukiwarki i naukowe bazy danych odgrywają kluczową rolę, jeżeli chodzi o najnowsze wyniki badań niezależnie od tego, o jaką dziedzinę wiedzy chodzi. To właśnie dzięki tym zasobom mamy dostęp do czasopism i artykułów naukowych, ale nie tylko.

Wyszukiwarka artykułów naukowych i bazy danych dają możliwość docierania do raportów badawczych oraz danych eksperymentalnych. Są to więc dwa podstawowe narzędzia, z których korzysta się niemal codziennie niezależnie od tego, czy ktoś dopiero wspina się po szczeblach kariery naukowej, czy też jest już doświadczonym badaczem. Pomoce te są, jeżeli chodzi o współczesne badania naukowe, nieodzowne i nieocenione.

Wyszukiwarka artykułów naukowych – jak efektywnie szukać?

Jeżeli mielibyśmy wskazać bardzo cenne źródło informacji wykorzystywane przez studentów i badaczy, to na pewno są to wyszukiwarki artykułów naukowych. Wyszukiwarka artykułów naukowych daje dostęp do cennych informacji z obszaru najróżniejszych dziedzin naukowych. Najczęściej jednak, wykorzystując to narzędzie, będzie nam chodzić o jakąś konkretną dyscyplinę i to trzeba mieć na uwadze, koncentrując się na sposobach wyszukiwania treści.

Najważniejsze jest wybranie tej najbardziej odpowiedniej dla nas wyszukiwarki. Dzięki temu będzie można liczyć na lepsze wyniki wyszukiwania. Spora ilość wyszukiwarek ma charakter wielodyscyplinarny, ale są także takie, które koncentrują się na w poszczególnych naukach.

Bez względu na to, z jakiej wyszukiwarki korzystamy, najważniejszy będzie odpowiedni wybór słów kluczowych. Przede wszystkim należy właśnie wpisywać frazy zamiast pełnych zdań. Nie musimy natomiast zwracać uwagi na wielkości liter, ponieważ dla wyszukiwarek nie ma to żadnego znaczenia. Gdy natomiast szukamy jakiegoś konkretnego wyrażenia, to umieszczamy je w cudzysłowie. Można też obok frazy wstawić konkretny rok, jeżeli zależy nam na wynikach wskazujących na artykuły opublikowane w takim lub innym przedziale czasowym.

Poza tym konkretna wyszukiwarka artykułów naukowych może odznaczać się indywidualnymi ustawieniami, jeżeli chodzi o parametry wyszukiwania. Zwykle jednak można ustawić język, datę publikacji lub jej rodzaj.

Informacyjne bazy danych vs wyszukiwarki – różnice i podobieństwa

Wyszukiwarki i informacyjne bazy danych są narzędziami, które różnią się między sobą, ale obydwa są niezbędne do odnajdywania informacji o charakterze naukowym. Występują tutaj także jednak pewne podobieństwa.

Różnice

• Cel, jaki przyświeca twórcom baz danych, to przechowywanie i zarządzanie nimi. Wyszukiwarki natomiast służą do docierania do ważnych informacji w całym Internecie.
• Charakterystyczną cechą naukowych baz danych jest przechowywanie zasobów w sposób ustrukturalizowany. To właśnie ta cecha zapewnia natychmiastowy dostęp do informacji. Natomiast funkcją wyszukiwarek jest indeksowanie stron internetowych i sukcesywne dodawanie ich do swoich baz danych.
• W praktyce bazy danych znajdują głównie zastosowanie w środowisku naukowym lub na przykład w biznesie, gdy niezbędne jest gromadzenie i analiza sporych ilości danych. Wyszukiwarki dostępne są dla wszystkich osób, które poszukują informacji w internecie.

Podobieństwa

• Wyszukiwarka artykułów naukowych, tak samo jak baza danych, przechowuje informacje. Te ostatnie przechowują dane w sposób strukturalizowany, a wyszukiwarki – jak wspomnieliśmy – przechowują indeksy stron internetowych.
• Zarówno w przypadku wyszukiwarek, jak również naukowych baz danych, mamy dostęp do najważniejszej funkcji niezbędnej, na przykład w pracy naukowej, a więc do wyszukiwania informacji. Naczelną funkcją obydwu jest zapewnienie dostępu do wiedzy. W obecnej cyfrowej rzeczywistości są więc narzędziami niezbędnymi.

Biblioteka cyfrowa a naukowe bazy danych

Biblioteki cyfrowe, jak sama nazwa wskazuje, przechowują w postaci zbiorów cyfrowych między innymi dokumenty, które są odwzorowaniem dokumentów tradycyjnych. Są one systemami informacyjno-wyszukiwawczymi, które są bardzo przydatne naukowcom i studentom. Czym się różnią od naukowych baz danych?

Cyfrowe biblioteki to udostępnione online zbiory dokumentów. Użytkownik ma dostęp do czasopism, książek, ale także zdjęć i filmów. Biblioteki mogą dysponować bardzo różnorodnymi materiałami, a więc nie tylko naukowymi. To także zasoby z obszaru literatury, sztuki i muzyki, które najczęściej są dostępne za darmo dla wszystkich użytkowników. Wzorcowym przykładem jest biblioteka cyfrowa Polona.

Z kolei naukowe bazy danych to – jak wspomnieliśmy powyżej – zbiory informacji naukowych o profilu specjalistycznym. Bazy koncentrują się więc na konkretnych poszczególnych dziedzinach nauki, a znaleźć w nich można artykuły naukowe, dane badawcze, raporty lub statystyki. Bazy artykułów naukowych mogą także wymagać subskrypcji albo płatności w zamian za dostęp do tekstów pełnych.

Zasadnicza różnica polega więc na tym, że cyfrowe biblioteki mają charakter bardziej uniwersalny i dostępny dla wszystkich użytkowników, a bazy danych są bardziej sprofilowane pod kątem konkretnej dziedziny naukowej.

Archiwum czasopism naukowych – jak korzystać z cyfrowych zasobów bibliotek?

Gdy prowadzimy badania naukowe w jakiejkolwiek formie, to niezwykle wartościowe będzie także korzystanie z cyfrowych zasobów bibliotek. Biblioteki cyfrowe są coraz powszechniejszym narzędziem udostępniania bibliotecznych zasobów, ale czasami poruszanie się w nich może być problematyczne. Kłopotliwe mogą być różne formaty plików, sposoby prezentacji, a także różnorodność kolekcji. Tak naprawdę jednak zasadniczo cyfrowe biblioteki nie będą różnić się od tych tradycyjnych. Tu także mamy katalogi, magazyny zbiorów i formy udostępniania.

Ważne jest to, aby wiedzieć, z jakimi zasobami mamy do czynienia. Mogą być one różne. W zależności od danej biblioteki są takie, które będą udostępniać dużą ilość materiałów, książek i czasopism, a także filmów i utworów muzycznych. Inne biblioteki mogą się z kolei koncentrować na przykład na naukach medycznych lub technicznych. Z reguły jednak większość bibliotek cyfrowych dysponuje zaawansowanymi narzędziami wyszukiwania, dzięki którym można bardziej precyzyjnie wyszukiwać konkretne materiały. Wyszukiwanie może się więc odbywać według takich kryteriów jak słowa kluczowe, data publikacji, numer ISBN, autor lub tytuł.

Istotne jest także to, aby wcześniej zapoznać się z prawami dostępu do materiałów. Niektóre mogą być udostępniane w wybranych lokalizacjach lub określonym użytkownikom, a inne zaś wszystkim. Zapoznanie się z ograniczeniami zapewnia większą efektywność korzystania z bibliotecznych zasobów.

Niemniej ważne jest także sprawdzenie, czy dysponujemy odpowiednimi narzędziami służącymi do przeglądania cyfrowych materiałów. Wymagane może być odpowiednie oprogramowanie, dzięki któremu będzie można przeglądać, drukować i zapisywać interesujące nas materiały.

Dane bibliograficzne – jakie informacje zawierają naukowe bazy danych?

Dane bibliograficzne to nic innego jak opisy materiałów znajdujących się np. w zasobach naukowych baz danych. Chodzi więc o materiały takie jak czasopisma, książki lub publikacje elektroniczne. Bibliograficzne dane można wypunktować wg poniższego schematu, który właśnie najczęściej znajdziemy w każdej naukowej bazie danych:

• tytuł konkretnej publikacji, a więc pełen tytuł artykułu, książki lub pracy naukowej;
• autor lub autorzy, którzy brali udział w przygotowaniu pracy;
• nazwa czasopisma, które opublikowało materiał lub nazwa konferencji, na której był wygłoszony;
• data publikacji;
• abstrakt, czyli krótkie streszczenie pracy naukowej z podsumowaniem jej głównych punktów;
• słowa kluczowe i frazy odnoszące się do treści publikacji;
• odnośniki (linki) do tekstów artykułów (jeżeli są udostępnione).

Naukowe bazy danych – podsumowanie

Naukowe bazy danych stanowią bardzo ważne narzędzie dla badaczy i naukowców. Dzięki tym specjalistycznym zbiorom informacji naukowych mają oni dostęp do kluczowych dla konkretnej dziedziny danych i najbardziej aktualnych badań. Mogą być jednak zróżnicowane w kontekście dostępności i nie zawsze każdy ma do nich wgląd. Czasami z uwagi na specjalistyczną naturę tych zasobów koszty subskrypcji mogą być zbyt wysokie.

Proces tworzenia pracy naukowej zawsze wspomagany jest przez dodatkowe źródła wiedzy takie jak wyszukiwarki oraz darmowe biblioteki cyfrowe. Pamiętajmy, że im większe spektrum tych zasobów, tym bardziej dokładna i wartościowa będzie nasza kwerenda.